Konsultacje społeczne projektów drugiej aktualizacji planów gospodarowania wodami rozpoczęły się 14 kwietnia i potrwają do 14 października. 13 maja miało miejsce spotkanie w Warszawie, gdzie omówiono najważniejsze problemy i wyzwania regionu wodnego Środkowej Wisły. Obszar dorzecza Wisły jest największym spośród dziewięciu obszarów dorzeczy na terenie Polski. Projekty II aPGW zostały przygotowane dla dziewięciu obszarów dorzeczy: Wisły, Odry, Dniestru, Dunaju, Banówki, Łaby, Niemna, Pregoły i Świeżej.
Projekt planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły jest głównym dokumentem planistycznym w zakresie gospodarowania wodami w obszarze tego dorzecza. Ustala on cele środowiskowe dla poszczególnych jednolitych części wód oraz określa działania ukierunkowane na osiągnięcie tych celów.
Ramowa Dyrektywa Wodna (RDW) obliguje każde państwo członkowskie Unii Europejskiej do opracowania planów gospodarowania wodami dla każdego obszaru dorzecza. To jedne z najważniejszych dokumentów planistycznych w gospodarce wodnej, których projekty są opracowywane co 6 lat przez Wody Polskie. Stanowią one podstawę podejmowania decyzji kształtujących stan zasobów wodnych w Polsce i określają zasady gospodarowania nimi.
Zestawy działań dla jednolitych części wód koncentrują się między innymi na:
- przywróceniu drożności dla migracji ryb
- przywróceniu połączenia pomiędzy korytem rzeki, a terenami zalewowymi w jej dolinie
- poprawie warunków morfologicznych (siedliskowych)
- poprawie jakości wód i ograniczeniu dopływu zanieczyszczeń pochodzących z rolnictwa, ścieków komunalnych i przemysłowych
- spełnieniu wymagań dla wodozależnych przyrodniczych obszarów chronionych
Jednym z kluczowych problemów w regionie wodnym Środkowej Wisły jest narażenie zbiornika wodnego w Sulejowie na występowanie zjawiska eutrofizacji. Jest to przeżyźnienie wody związane ze zbyt dużą ilością biogenów, czyli związków azotu i fosforu, spowodowane w głównej mierze spływem zanieczyszczeń ze zlewni bezpośredniej oraz rzek zasilających zbiornik. W wyniku kumulacji substancji biogenicznych w zbiornikach wodnych dochodzi do zakwitów glonów i sinic. W tym regionie wodnym podobny problem dotyczy jezior, które są narażone na zanieczyszczenia związane z intensywnym rozwojem turystyki, rekreacji i sportów wodnych. W przypadku wód podziemnych na ich stan wpływa wysoko uprzemysłowiona aglomeracja warszawska. Tereny związane z doliną Wisły nie zapewniają właściwej ochrony wodom podziemnym, gdyż występują tam obszary pozbawione izolacji poziomów, na których występuje woda. Zaznacza się również wpływ odwodnienia odkrywki węgla brunatnego Tomisławice, które uległy obniżeniu na skutek funkcjonującego w tym regionie przez lata leja depresji.
Jednolite części wód powierzchniowych oraz podziemnych, to podstawowe jednostki planistyczne w gospodarowaniu wodami. Jest to oddzielny i znaczący element wód, jak np.: jezioro, rzeka lub jej odcinek, kanał, sztuczny zbiornik wodny, morskie wody wewnętrzne, wody przejściowe lub przybrzeżne. Problemem większości jednolitych części wód w regionie wodnym Środkowej Wisły są zanieczyszczenia w postaci środków ochrony roślin, co wynika ze skali produkcji rolnej w obszarze całego regionu wodnego i dorzecza. Przekroczenia w odniesieniu do normy dotyczą głównie substancji z grupy WWA (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, w którym najbardziej typowa jest cząsteczka benzenu, a zalicza się do nich ponad 200 związków chemicznych mających działanie nowotworowe) i metali ciężkich.
Na obszarze dorzecza Wisły wydzielono łącznie 2.251 jednolitych części wód powierzchniowych, z czego:
- 719 rzecznych
- 26 zbiornikowych
- 499 jeziornych
- 5 przejściowych
- 2 przybrzeżnych
W konsultacjach społecznych może wziąć udział każdy: osoba prywatna, firma, organizacja. Formularze, zarówno do rejestracji udziału w spotkaniach konsultacyjnych, jak i do zgłaszania uwag, są dostępne na stronie internetowej www.apgw.gov.pl w zakładce Konsultacje społeczne.
Po zakończeniu półrocznych konsultacji społecznych, projekty planów będą jeszcze podlegać procedurze legislacyjnej zmierzającej do przyjęcia ich w formie rozporządzenia ministra właściwego ds. gospodarki wodnej. Jako opublikowany akt prawny będą obowiązywać do czasu przyjęcia kolejnych planów, tj. do 2027 r. Zgodnie z wymaganiami prawa Unii Europejskiej, do 31 marca 2022 r. Polska przekaże do Komisji Europejskiej raport prezentujący II aPGW.
