Wody Polskie rozpoczynają prace na Pilicy, które wpłyną na zwiększenie bezpieczeństwa powodziowego Sulejowa. Zadanie „Udrożnienie i stabilizacja koryta rz. Pilicy w km od 153+000 do 159+300” rozpocznie się 2 grudnia br. i potrwa do 16 listopada 2021 r. Udrożnienie odcinka rzeki Pilicy jest zadaniem wyczekiwanym przez lokalną społeczność i władze, gdyż ma na celu ochronę przed powodzią mieszkańców Sulejowa. Przeprowadzone prace zwiększą zdolność przepustową koryta rzeki Pilicy na odcinku przepływającym przez miasto Sulejów oraz w części cofkowej zbiornika, co pozwoli uniknąć zatorów w okresie zimowym, a tym samym wpłyną korzystnie na spływ lodu i śryżu. W rejonie Sulejowa obniżony zostanie poziom zwierciadła wody, co będzie szczególnie istotne w trakcie wezbrań. Wody wezbraniowe czy powodziowe, nie tylko na Pilicy, ale także z Luciąży (będącej dopływem Pilicy), będą miały zapewniony swobodny odpływ.

1 grudnia br. umowę podpisali Anna Łukaszewska-Trzeciakowska, Dyrektor RZGW w Warszawie Wody Polskie oraz Paweł Jabłoński, Prezes firmy Inmel w obecności Marka Gróbarczyka – Sekretarza Stanu w Ministerstwie Infrastruktury, Przemysława Dacy – Prezesa Wód Polskich, Grzegorza Schreibera – Marszałka Województwa Łódzkiego, Wojciecha Ostrowskiego – Burmistrza Sulejowa, a także posłów na Sejm RP: Antoniego Macierewicza i Roberta Telusa.

Przemysław Daca, Prezes Wód Polskich: Wiemy doskonalone jakim problemem jest temat Zalewu Sulejowskiego, który w ostatnich latach bardzo ucierpiał jeśli chodzi o stan wody i dopływ tej wody ze strony Pilicy, więc ta inwestycja będzie miała charakter przeciwpowodziowy w przypadku podtopień będzie tutaj zabezpieczeniem dla miasta Sulejowa, ale ona też będzie miała niewątpliwy wpływ na przepływy wody w sytuacjach suszowych i będzie wpływa też bezpośrednio na stan Zbiornika Sulejowskiego, bo mówimy tutaj o zbiorniku zaporowym – przepływowym.

Prace będą prowadzone na terenie Sulejowa. W ramach zadania zostaną usunięte mechanicznie namuły na niemal 7-mio kilometrowym odcinku rzeki wraz z jej dwiema odnogami o długościach 700 m i 710 m. Łącznie do wydobycia jest ok. 220.000 m³ urobku. Prace będą prowadzone przy zachowaniu naturalnie meandrującego koryta, w granicach istniejącej linii brzegowej, bez jakiejkolwiek ingerencji w trasę rzeki. Zachowane zostanie również naturalne nachylenie skarp. Po usunięciu zatorów, namułu i rumoszu, planowany jest remont umocnień brzegów (opasek brzegowych faszynowo-kamiennych). Łączny koszt zadania: 37.934.371,02 PLN. Na realizację prac Wody Polskie posiadają zezwolenie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Łodzi i zgodę na zgłoszone prace wydaną przez Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Kilkadziesiąt lat temu w korycie Pilicy utworzono Zbiornik Wodny Sulejów. Naturalne procesy rzeczne przez lata sprawiły, że w części cofkowej zbiornika osadzały się sukcesywnie nanosy rzeczne w postaci piasku i namułów, które doprowadziły do wyraźnego wypłycenia tej części doliny rzeki. Obecnie koryto Pilicy na odcinku, na którym będą prowadzone prace jest niemal niedrożne. Istniejące piaszczyste łachy i wyspy powodują duże ryzyko powstawania zatorów. Szerokość międzywala mieści się w zakresie od 80 do 150 m, a średnia głębokość rzeki wynosi ok. 1,2 m. W wyniku procesów morfologicznych Pilica wykształciła tu trójdzielne koryto: koryto główne (w kierunku Luciąży) oraz dwie odnogi nr 1 (w kierunku Zbiornika Sulejów) i nr 2 (w kierunku pompowni Podklasztorze).

Realizacja prac pozwoli zwiększyć bezpieczeństwo powodziowe mieszkańców miasta Sulejów, poprzez pogłębienie koryta Pilicy i jej dwóch odnóg i usunięcie namułów, które gromadziły się w korycie rzeki latami. Prace te zwiększą pojemność użytkową Zbiornika Sulejów oraz możliwości retencyjne Pilicy na tym odcinku, umożliwiając również swobody i bezpieczny przepływ lodu w okresie zimowym.

Pilica

Pilica jest lewym dopływem Wisły, do której uchodzi w 474,52 km (powyżej miejscowości Mniszew). Jej całkowita długość to 332,56 km, z czego ponad połowę stanowi odcinek w województwie łódzkim, a około 25% w mazowieckim. Źródła rzeki znajdują się na Wyżynie Ryczowskiej (mikroregion Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej), nieopodal miejscowości Pilica. Początkowo rzeka płynie w kierunku wschodnim, następnie do Zbiornika Sulejów obiera kierunek północny i w dolnym swoim biegu, aż do ujścia, przemieszcza się na północny-wschód wykorzystując przy tym własną pradolinę.

Obszar południowy od Przedborza do Tomaszowa Mazowieckiego charakteryzuje się wyrazistą rzeźbą. Na niektórych odcinkach Pilica ma nieregularnie meandrujące koryto, w którym tworzą się wyspy o utrwalonych przez roślinność brzegach. Poniżej Przedborza i Tomaszowa Mazowieckiego występują licznie łachy i ławice śródkorytowe. Ich powstawaniu sprzyja szerokie (80-120 m) i płytkie koryto oraz niewielki spadek. Głębokości wody w rzece są zróżnicowane i zawierają się w granicach 0,6-0,9 m w okolicach miejscowości Szczekociny, do ponad 3 m w dalszym jej biegu. W południowej części zlewni (poniżej Koniecpola), w dolinie cieku występują liczne stawy. Z kolei w części północnej, gdzie dolina się rozszerza znajdują się obszary podmokłe.

W wyniku spiętrzenia wód Pilicy w 1973 r. powstał na niej Zbiornik Sulejów z zaporą w Smardzewicach. Zbiornik został zaprojektowany na piętrzenie docelowe 168,00 m n.p.m. Do takiego poziomu wody zostały dopasowane i wykonane obiekty w przekroju piętrzenia oraz obwałowania Sulejowa (z wyjątkiem rejonu ul. Błonie, który nie został obwałowany). Jako zbiornik zaporowy charakteryzuje się ciągłym, dynamicznym dopływem wód z dużą ilością rumowiska i zanieczyszczeń ze zlewni, co przez lata eksploatacji doprowadziło do zmniejszenia się pojemności użytkowej zbiornika i zdolności przepustowej części cofkowej. Z tego powodu przy przepływach wezbraniowych poziom zwierciadła wody w rejonie Sulejowa podnosi się znacznie bardziej, niż wynika to z założeń projektowych.